تصویر متدوال کهکشان ما، راه شیری، تداعیگر صفحهای تخت است. اما چیزی که ممکن است تصور نکنید، قسمت گشاد شده در لبۀ آن است که ساختاری شبیه به حلقۀ بیرونی یک فریزبی دارد.
دانشمندان دریافتند صفحه کهکشان راه شیری دارای پیچوتاب است
دانشمندان با مطالعۀ دقیقتر شکل راه شیری دریافتند که صفحۀ کهکشان مارپیچی ما، دارای پیچوتاب است. امری که ممکن است با مادۀ تاریک مرتبط باشد.
این ویژگیها برای مدتی مرموز باقی ماندند. اما اکنون ستارهشناسان محاسباتی انجام دادهاند که نشان میدهد هالۀ مادۀ تاریکی که راه شیری را در بر میگیرد میتواند کجومعوج باشد و این میتواند باعث ایجاد لبۀ گشاد شده و شکل تابدار کهکشان ما شده باشد.
توضیح دادن ماده تاریک برای دانشمندان دشوار است؛ زیرا با نور برهمکنش ندارد و غیرقابل مشاهده است. این موضوع به این معناست که نمیتواند از همان اتمهایی ساخته شده باشد که مادۀ معمولی را تشکیل میدهند.
تنها راهی که دانشمندان توانستهاند از آن وجود مادۀ تاریک را استنباط کنند، برهمکنش آن با گرانش و تأثیری است که بر ماده و نور دارد. این تأثیر در واقع مساعد است، زیرا کهکشانها به قدری سریع در حال چرخشاند که در برخی موارد، اثر گرانشی مادۀ مرئی روی آنها برای جلوگیری از پراکنده شدنشان کافی نیست. مادۀ تاریک گرانشی دارد که کهکشانها را در کنار هم نگه میدارد.
محققان استنباط کردهاند که اگر نگوییم همۀ کهکشانها بلکه اکثر آنها، در هالهای از مادۀ تاریک پیچیده شدهاند. دربارۀ کهکشان راه شیری اینگونه تصور میشود که هالۀ مادۀ تاریک تا کنار هالۀ ستارگانی که هستۀ مرکزی کهکشان را احاطه کردهاند، امتداد یافته است. آنها همچنین دریافتند که شکل هالۀ مادۀ تاریک مشابه هالۀ ستارهای است، البته بسیار گستردهتر. اکنون دانشمندان بنابر مطالعات قبلی و با استفاده از مدلهای رایانهای محاسبه کردهاند که مدار آن ستارهها در هالۀ کجشدۀ مادۀ تاریک قرار میگیرد که تقریباً کامل با کهکشان راه شیری و لبۀ گشاد شدۀ آن مطابقت دارد.
این یافتهها همچنین با نظریۀ شکلگیری راه شیری به علت برخورد با دیگر کهکشانها همسو هستند. زیرا اگر راه شیری به تنهایی تکامل یافته بود دارای هالهای کروی و صفحهای تخت بود. در نتیجه این واقعیت که هالۀ کهکشان ما کج شده و شکلی همانند توپ فوتبال امریکایی یا بیضوی دارد، نشان میدهد که راه شیری با یک کهکشان دیگر ادغام شده است. همچنین این واقعیت که راه شیری کروی نیست نشان میدهد که مادۀ تاریک میتواند با خود تعامل داشته باشد.
مترجم: عاطفه خدابنده
ویراستار: نازنینزهرا بابایی
منبع: space