حلقه‌ها و عوارض جو اورانوس در تصویر جدید تلسکوپ جیمز وب
پس از تصویری که تلسکوپ فضایی جیمز وب در سال گذشته از نپتون به ثبت رساند، اورانوس دیگر غول یخی است که وب به سوی آن نشانه رفته است. در این تصویر حلقه‌های اورانوس و عوارض جو این سیاره به وضوح دیده می‌شوند. داده‌های وب حاکی از حساسیت پیش‌بینی‌نشدۀ این تلسکوپ در ثبت کم‌نورترین حلقه‌های غباری است که پیش از این تنها با دو ابزار دیگر یعنی فضاپیمای وویجر 2 و تلسکوپ کک دیده شده بودند.
اورانوس هفتمین سیارۀ منظومه شمسی است و از آنجایی‌که زاویه‌اش با صفحۀ مداری‌اش حدوداً 90 درجه است. این موضوع باعث می‌شود قطب‌های این سیاره از دوره 84 سالۀ گردشش به دور خورشید به اندازۀ برابر تاریکی و روشنایی را تجربه کنند.(42 سال روشنایی و 42 سال تاریکی). هم‌اکنون در قطب شمال این سیاره(به سمت زمین است) اواخر بهار است و تا سال 2028 در این قسمت از اورانوس تابستان خواهد شد. برای مقایسه جالب است بدانید هنگامی که وویجر 2 به این سیاره رسید، در قطب جنوب آن فصل تابستان بود. قطب جنوب این سیاره هم‌اکنون در “سمت تاریک”، خارج از دید ما و رو به تاریکی فضاست.
در این تصویر فروسرخ که با ابزار NIRCam وب به ثبت رسیده است، داده‌های دو فیلتر 1/4 و 3 میکرونی با یکدیگر ترکیب شده‌اند که در این تصویر با رنگ‌های آبی و نارنجی نشان داده شده‌اند. در این تصویر جزئیات زیادی از جمله میزان فعالیت واقعی جو اورانوس نیز مشاهده می‌شود.
در سمت راست سیاره ناحیه‌ای درخشان وجود دارد که قطب رو به خورشید است و با عنوان کلاهک قطبی شناخته می‌شود. این کلاهک قطبی منحصر به اورانوس است و به نظر می‌رسد هنگامی نمایان می‌شود که قطب سیاره وارد تابش مستقیم خورشید در تابستان می‌شود و در پاییز ناپدید می‌شود. وب یک ویژگی شگفت‌آور از کلاهک قطبی را یعنی نقطه‌ای با درخشندگی بالا در مرکز آن آشکار کرده است. در واقع حساسیت بیشتر وب و طول موج‌های بلندتری که ابزار NIRCam می‌تواند رصد کند، ممکن است دلیلی باشد که ما میتوانیم این ویژگی اورانوس را مشاهده کنیم، درحالیکه پیش از این و با تلسکوپ‌های قدرتمندی همچون هابل و کک دیده نشده بود.
بیشتر بخوانید: انتشار نخستین تصاویر تمام‌رنگی تلسکوپ فضایی جیمز وب
در لبۀ کلاهک قطبی یک ابر درخشان و در پشت لبۀ کلاهک چندین ویژگی گسترده و کم‌نور قرار گرفته است. دومین ابر درخشان نیز در قسمت پایین سمت چپ تصویر دیده می‌شود. دیده شدن چنین ابرهایی برای اورانوس در طول موج‌های فروسرخ معمول هستند و احتمالاً با فعالیت طوفانی مرتبطند.
اورانوس به علت ترکیبات شیمیایی درونی‌اش به عنوان یک غول گازی دسته‌بندی می‌شود. تصور می‌شود بیشتر جرم این سیاره مایعی داغ و چگال از مواد یخی شامل آب، متان و آمونیاک برفراز یک هستۀ سنگی کوچک باشد.
اورانوس دارای 13 حلقۀ شناخته شده است که 11تای آن‌ها در این تصویر قابل مشاهده‌اند. برخی از این حلقه‌ها به‌اندازه‌ای درخشان‌اند که در نزدیکی یکدیگر، وب آن‌ها را به صورت یک حلقۀ بزرگ‌تر به ثبت رسانده است. نُه حلقه در دستۀ حلقه‌های اصلی سیاره قرار می‌گیرند و دوتای دیگر حلقه‌های کم‌نورتر غباری هستند که تا زمان گذر نزدیک وویجر 2 از کنار این سیاره در سال 1986 کشف نشده بودند. دانشمندان انتظار دارند در تصویر آیندۀ وب از اورانوس دو حلقۀ دیگر این سیاره که هابل در سال 2007 کشف کرد، آشکار شود.
وب همچنین از بسیاری از 27 قمر شناخته شدۀ اورانوس تصویربرداری کرده است. بیشتر این قمرها کوچک‌تر و کم‌نورتر از آن هستند که از زمین دیده شوند. شش‌تا از روشن‌ترینِ این قمرها در تصویر نمای باز مشخص شدند. تصویری که فقط با 12 دقیقه نوردهی و دو فیلتر به ثبت رسید. این موارد فقط گوشه‌ای از کاری است که وب قابلیت انجام آن را هنگام رصد اورانوس دارد. در حال حاضر دانشمندان در حال مطالعۀ بیشتر اورانوس با استفاده از داده‌های وب هستند.
مترجم: نازنین‌زهرا بابایی
ویراستار: امیرعلی مومنی
منبع: ناسا
