پدیده‌ی نادری که این ماه شاهد آن خواهیم بود، گذر سیاره عطارد از مقابل خورشید است. این اتفاق برای عطارد معمولا هر هفت یا هشت سال یک بار اتفاق می‌افتد و برای زهره که نادرتر است، تقریبا هر صد و بیست سال یک جفت گذر با فاصله هشت ساله رخ می‌دهد، اما هر دوی این سیارات با هر بار گذر خود انبوهی از اطلاعات را در اختیار ما می‌گذارند. سیاره عطارد در مداری بیضوی شکل حول خورشید دوران می‌کند و علاوه بر این میل مداری بسیار کمی دارد و همین میل مداری کم باعث می‌شود که زمین، عطارد و خورشید در بازه زمانی کوتاهی در یک خط نباشند به عبارتی تنها در زمانی می‌توانند در یک خط قرار بگیرند که هر سه روی خط گره مداری عطارد و دایره البروج باشند.
خط گره مداری به خط مشترک صفحه مداری سیارات و دایره البروج گفته می‌شود. مطابق شکل زیر زمانی که روی این خط عطارد بین زمین و خورشید قرار گیرد گذر سیاره عطارد از مقابل خورشید را خواهیم داشت. هم گره مداری سیارات و هم خود سیارات حول خورشید می‌گردند بنابراین دوره تناوب هلالی این دو دوران تعیین می‌کنند که چند سال دیگر دوباره گذر عطارد را خواهیم داشت. پدیده‌ی گذر به این جهت حائز اهمیت است که با استفاده از گذر می‌توان فاصله دقیق عطارد تا زمین و خورشید، شعاع سیاره عطارد، شعاع خورشید، فاصله زمین تا خورشید، میل مداری عطارد و … را بدست آورد و در پدیده‌ی مشابه گذر سیاره زهره می‌توان جو زهره را نیز بررسی کرد.
در تاریخ 20 آبان 98 عطارد از دید ما زمینیان از مقابل خورشید عبور خواهد کرد، بخش ابتدایی این گذر نیز از ایران قابل رویت خواهد بود. این بار ما قصد داریم با کمک گروه‌های نجومی و با زمانسجی و عکاسی دقیق از گذر، برخی از این اطلاعات (شعاع عطارد، جهت حضیض مداری و …) را استخراج کنیم.
به عنوان مثال اگر از سیاره عطارد در زمان‌های مختلف عبور عکس برداری کنیم و آنها را کنار هم قرار دهیم می‌توان مسیر عبوری آن را به دقت ترسیم کرد و از روی همین مسیر می‌توان اطلاعاتی مثل شعاع عطارد را بدست آورد یا شرعت مداری آن را تخمین زد. نمونه‌ای از این تصویر را در شکل دوم مشاهده می‌نمایید. همچنین اگر ناظرهای مختلفی روی کره زمین باشند می‌توان با استفاده از داده‌های آنها و با استفاده از اثر اختلاف منظر فاصله را بدست آورد که البته نیاز به محاسبات دقیقی دارد.
تصویری از عبور سیاره از مقابل خورشید با استفاده از عکس های مختلف
برای تحلیل دقیق نیاز به دانستن موقعیت دقیق عطارد در هر لحظه وجود دارد. در صورتی که این اطلاعات به دقت در دسترس باشد در اولین مرحله می‌توان کمیت‌های زیر را از روی تصاویر به طور مستقیم محاسبه کرد:
شعاع ظاهری خورشید
شعاع ظاهری عطارد
سرعت زاویه‌ای ظاهری عطارد
این محاسبات به کمک محاسبه اندازه هر پیکسل در آسمان امکان پذیر است.
در صورتی که از اطلاعات موجود مثل شعاع خورشید یا دوره تناوب مداری زمین و عطارد و یا شعاع آنها اطلاع داشته باشیم می‌توانیم کمیت‌های زیر را محاسبه کنیم:
سرعت زاویه‌ای واقعی عطارد
شعاع واقعی عطارد
جهتگیری حضیض عطارد
به خصوص رصد مداوم جهتگیری حضیض عطارد یکی از آزمون‌های نسبیت عام است. عطارد به دلیل نزدیکی به خورشید بیش از هر سیاره دیگری تصحیحات نسبیت عام را احساس می‌کند و در واقع یکی از اولین آزمون‌های موفق نسبیت عام، توضیح صحیح جابه‌جای جهت حضیض عطارد بوده است. در صورتی که داده‌ها به اندازه کافی دقیق باشد می‌توان این جهتگیری را به دقت اندازه گرفت.
این محاسبات در قرن 17 میلادی از اهمیت زیادی برخوردار بود زیرا برای نخستین بار منجمان قادر به اندازه گیری برخی از این پارامترها بودند. پس از گذشت 400 سال و در تجربه‌ای مشابه اما این بار با ابزار آلات قویتر، مرکز نجوم آوا استار با همکاری مرکز آموزش نجوم ادیب اصفهان و انجمن نجوم آیاز تبریز اقدام به برگزاری یک پروژه مشترک برای داده گیری از گذر عطارد می‌نماید.