تا به حال به این فکر کرده اید در لحظه تحویل سال که برای ما ایرانیان بسیار مهم است و همیشه با دقت ثانیه آن را به خاطر داریم چه اتفاقی رخ میدهد و معیار ما برای شروع سال چیست؟
پاسخ این سوال در دنیای پر رمز و راز علم نجوم نهفته است. میدانیم که کره زمین در حال گردش به دور خورشید است و هر سال یکبار خورشید را دور میزند، آن هم با سرعت باور نکردنی 30 کیلومتر بر ثانیه! در هنگام این گردش این طور به نظر می رسد که خورشید در میان ستارگان پس زمینه آسمان جا به جا شده و دایره ای را در طول یک سال می پیماید که به آن دایره البروج میگوییم و در واقع همان صفحه مداری زمین است.
از سوی دیگر زمین با سرعت 1600 کیلومتر بر ساعت در حال گردش به دور خودش است. اما این محور گردش که مبنای دستگاه مختصات استوایی است بر صفحه مداری زمین عمود نیست و انحرافی 23.5 درجهای با آن دارد. به همین دلیل صفحه استوای زمین هم بر دایره البروج یا همان صفحه مداری زمین منطبق نیست و فقط در دو نقطه یکدیگر را قطع میکنند. این عدم تطابق باعث این امر میشود که خورشید همیشه بر روی استوای سماوی نبوده و فقط دو روز از سال از این نقطه عبور کند. ایرانیان باستان نقطه اعتدال بهاری یا نقطهای که خورشید با عبور از آن از نیم کره جنوبی آسمان به نیمکره شمالی وارد و از آن پس طول روزها از شبها در نیمکره شمالی زمین طولانیتر میشود را مبدا تقویم خود قرار داده و جشن میگیرند. در این روز به دلیل واقع شدن خورشید بر روی استوای سماوی طول شب و روز در سراسر کره زمین یکسان میشود. البته در اول پاییز هم اتفاق مشابهی رخ میدهد با این تفاوت که خورشید از نیمکره شمالی وارد نیمکره جنوبی آسمان میشود و طول روزها برای نیمکره شمالی زمین کوتاه تر میشود.
در گذشته های دور نقطه اعتدال بهاری در صورت فلکی حمل قرار داشته و به همین دلیل به نقطه اول حمل معروف است. اما به علت حرکت تقدیمی زمین این نقطه جا به جا شده و هم اکنون در صورت فلکی حوت قرار دارد.
شاید برایتان سوال شود که چرا لحظه تحویل سال هر سال یکسان نیست؟ علت این امر طول سال زمینی است. گردش زمین به دور خورشید دقیقا 365 روز نیست! بلکه برابر 365.25 روز است. این یک چهارم روز باعث می شود که هر سال لحظه تحویل سال چند ساعت جا به جا شده و هر 4 سال با اضافه کردن یک روز به کمک سال کبیسه این جا به جایی جبران شود.
امیدواریم که امسال گردشی سرشار از شادی و اتفاقات خوب را به دور خورشید تجربه کنید!
نوروزتان مبارک
مجله آوااستار
خیلی لذت بردم از این تحلیل… بارها خونده بودم و میدونستم که دلیل وجود فصل اون انحراف ۲۳.۵ درجه ایه.. ولی الان کامل میتونم تجسم کنم و درک قشنگی پیدا کردم.. ممنون❤