در گستره بیکران و سرد منظومه شمسی، بسیار فراتر از مدار آخرین سیاره غولپیکر، اجرامی سرگردان در تاریکی سفر میکنند. اما آیا این سفرها همیشه تنها و بیهدف هستند؟ به تازگی، ستارهشناسان پرده از یک راز شگفتانگیز برداشتند: جرمی دوردست که در یک رقص کیهانی هماهنگ اما بسیار عجیب، با سیاره نپتون همنوا شده است. این کشف، مانند یافتن یک نت موسیقی پنهان در سمفونی عظیم کیهان است. با آوا استار همراه شوید تا به لبههای منظومه شمسی سفر کنیم و راز این رقص آسمانی را کشف کنیم.
- ستارهشناسان جرمی فرانپتونی به نام ۲۰۲۰ VN40 را کشف کردهاند که در یک رزونانس مداری ۱۰:۱ با نپتون قرار دارد.
- مدار این جرم بسیار مایل و غیرعادی است و برخلاف انتظار، زمانی به خورشید نزدیک میشود که نپتون نیز در همان نزدیکی قرار دارد.
- این رفتار که به «ریتمی پنهان» تشبیه شده، نشاندهنده دینامیکهای گرانشی پیچیدهای در نواحی بیرونی منظومه شمسی است.
- این کشف میتواند دیدگاه ما را نسبت به نحوه شکلگیری و تکامل مدارهای اجرام دوردست در منظومه شمسی تغییر دهد.
یک والس کیهانی ۱۶۰۰ ساله
جرم جدید که ۲۰۲۰ VN40 نامگذاری شده، در فاصلهای بسیار دور از ما قرار دارد. این جرم در یک رقص مداری بسیار کند با نپتون شرکت کرده است: به ازای هر ده باری که نپتون به دور خورشید میچرخد، ۲۰۲۰ VN40 تنها یک بار مدار خود را کامل میکند. به عبارت دیگر، یک سال کامل برای این همسایه دوردست، معادل ۱۶۴۸ سال زمینی طول میکشد!
یک ریتم ناهماهنگ و شگفتانگیز
اما شگفتی اصلی این کشف، در ناهماهنگی این رقص نهفته است. معمولاً اجرامی که در چنین رزونانس مداری با نپتون قرار دارند، برای جلوگیری از برخورد، زمانی به خورشید نزدیک میشوند که نپتون در دورترین نقطه مدارش قرار دارد. اما ۲۰۲۰ VN40 این قانون را نقض میکند و درست زمانی به حضیض مداری خود میرسد که نپتون نیز در همان نزدیکی است.
این رفتار غیرمنتظره، که مسیر حرکت آن نیز بسیار پایینتر از صفحه اصلی منظومه شمسی قرار دارد، باعث شده تا روث موری-کلی، یکی از پژوهشگران این تیم، آن را به «یافتن یک ریتم پنهان در یک قطعه موسیقی» تشبیه کند.
آیا نپتون این جرم را به دام انداخته است؟
این یافته که به سرپرستی رزمری پایک از مرکز اخترفیزیک هاروارد–اسمیتسونین انجام شده، نشان میدهد که ما هنوز تمام رازهای منظومه شمسی خود را نمیدانیم. فرضیه اصلی این است که گرانش قدرتمند نپتون، این جرم سرکش را در گذشته به دام انداخته و آن را در این مدار عجیب و پایدار قرار داده است.
این کشف که در نشریه معتبر The Planetary Science Journal منتشر شده، پنجرهای نو به سوی درک تکامل منظومه شمسی باز میکند. با آغاز به کار رصدخانههای جدیدی مانند ورا روبین، ما در آستانه شنیدن داستانهای شگفتانگیز بیشتری از این همسایگان دوردست هستیم و هر روز یک قدم به کشف کیهان برای کشف خودمان نزدیکتر میشویم.
نظر شما چیست؟ این رقص عجیب چه رازهای دیگری از گذشته منظومه شمسی را برای ما فاش خواهد کرد؟ دیدگاه خود را با ما و دیگر علاقهمندان به شگفتیهای کیهان در میان بگذارید!
مترجم و بازنویس برای آوا استار: سوگند متقی
منبع: Space.com